De Omloop van Middelland – Wijkgerichte oplossingen voor een lokale circulaire economie
Gemeente Rotterdam / De Omloop
De wijk Middelland wil graag de meest circulaire wijk van Rotterdam worden. Na twee jaar onderzoek in de wijk was het tijd om deze inzichten om te vormen tot concrete handelingsperspectieven voor de buurtinitiatieven in de wijk.
Slijpstof startte met de vraag: welke materialen stromen er door de wijkinitatieven en wat we kunnen doen met die materialen om Middelland circulair te maken?
Slijpstof startte met de vraag: welke materialen stromen er door de wijkinitatieven en wat we kunnen doen met die materialen om Middelland circulair te maken?
Middelland is een gemixte wijk waarbinnen 12 buurtinitiatieven samenwerken onder de naam Huize Middelland. De initiatieven zijn erg uiteenlopend in grootte, activiteiten en organisatie, maar hebben desondanks ook een gemene deler. Ze willen Middelland een fijnere plek maken.
We zijn langs alle buurtinitiatieven geweest om gesprekken te voeren over de materialen die door de initiatieven stromen. Hiervoor ontwierpen we een bordspel waarmee we het gesprek konden voeren over afval. Hoeveel van een specifieke afvalstroom heb je? Waar komt het vandaan en waar gaat het naartoe?
De kwantitatieve en kwalitatieve inzichten hebben we samengevat en geanalyseerd. Zo kwamen we erachter dat de kleine afvalstromen (het afval waarvoor je niet naar de milieustraat hoeft) voor alle initiatieven nagenoeg gelijk was. Kijkend naar de grote afvalstromen, zagen we veel verschillen per initiatief. Zo was er bij één plek veel grof tuinafval, terwijl het andere initiatief juist veel vet of elektrische apparaten weggooide.
We zijn langs alle buurtinitiatieven geweest om gesprekken te voeren over de materialen die door de initiatieven stromen. Hiervoor ontwierpen we een bordspel waarmee we het gesprek konden voeren over afval. Hoeveel van een specifieke afvalstroom heb je? Waar komt het vandaan en waar gaat het naartoe?
De kwantitatieve en kwalitatieve inzichten hebben we samengevat en geanalyseerd. Zo kwamen we erachter dat de kleine afvalstromen (het afval waarvoor je niet naar de milieustraat hoeft) voor alle initiatieven nagenoeg gelijk was. Kijkend naar de grote afvalstromen, zagen we veel verschillen per initiatief. Zo was er bij één plek veel grof tuinafval, terwijl het andere initiatief juist veel vet of elektrische apparaten weggooide.
Binnen dit project focusten we ons op de circulaire economie. Daarvoor proberen we materiaalstromen binnen de wijk te sluiten. Dit doen we op een laagdrempelige manier zodat de oplossing voor zoveel mogelijk buurtinitiatieven haalbaar en wenselijk is.
Samen met de buurtiniatieven zijn de inzichten omgevormd tot nieuwe ideeën. Daarna werkte Slijpstof de ideeën verder uit, in samenspraak met de initiatieven, zodat we feedback kregen over de haalbaarheid en wenselijkheid. Uiteindelijk kozen we drie concepten om als wijk verder te ontwikkelen.
Voor de wijk Middelland hebben we 3 concepten ontwikkeld om de wijk meer circulair te maken. Inmiddels hebben we alle drie de concepten succesvol geïmplementeerd in de wijk Middelland. Darnaast onderzoeken we welke concepten kunnen worden opgeschaald.
Concept 1: Stoeptransport
Stoeptransport is een transportkar die iedereen in de wijk kan gebruiken voor het vervoeren van zware spullen. Zo maken we het makkelijker om spullen met elkaar te delen en tweedehands te (ver)kopen. Ook als je geen auto hebt. Transport is namelijk één van de barrières als het gaat om tweedehands kopen.
Impact
Stoeptransport legt zo’n 151 km per jaar af. Dit meten we aan de hand van een GPS-tracker . Op het plaatje is te zien hoe Stoeptransport door de wijk verspreidt. We krijgen vele foto’s van buurtgenoten doorgestuurd waarin banken, tafels en allerlei andere grote voorwerpen met Stoeptransport door de wijk wordt vervoerd.
Concept 2: Van Middellands Bodem
Een circulaire economie heeft vele gezichten. Sociaal, economisch, logistiek, technisch… Om de Rotterdamse wijk Middelland een stap dichterbij de circulaire economie te laten komen ontwikkelden we dit concept.
Van Middellandse Bodem. Een streekproduct uit de wijk. Kwaliteitscompost door bij verschillende buurthuizen heel gericht organisch materiaal op te halen en in de wijk te composteren. Koffiedik bij de één, schillen van de buurtkeuken bij de andere, of bladeren uit de tuin.
Want composteren, dat kunnen wij beter dan de gemeente. Socialer, schoner, lokaler. Momenteel halen we de eerste bakken groen op en bouwen we een compostinstallatie.
Van Middellandse Bodem. Een streekproduct uit de wijk. Kwaliteitscompost door bij verschillende buurthuizen heel gericht organisch materiaal op te halen en in de wijk te composteren. Koffiedik bij de één, schillen van de buurtkeuken bij de andere, of bladeren uit de tuin.
Want composteren, dat kunnen wij beter dan de gemeente. Socialer, schoner, lokaler. Momenteel halen we de eerste bakken groen op en bouwen we een compostinstallatie.
Impact
Per jaar verwerken we 1154 kg groente- en snijafval uit de buurtkeukens van lokale initiatieven. Dit composteren we tot hoogwaardige voeding om de wijk weer mee te vergroenen. We hebben meerdere vrijwilligers die betrokken zijn bij het composteren en ophalen van het GFE.
Concept 3: De Doorgeefmakelaar
Gratis voor elkaar – via de doorgeefmakelaar.
We hoeven hopelijk niet meer te vertellen dat het beter voor de wereld is om spullen langer in de omloop te houden. Maar hoe doen we dat op straat- en wijkniveau, met een rol voor de lokale buurthuizen? Wij bedachten de Doorgeefmakelaar.
Waar Whatsappgroepen, Marktplaats en Nextdoor puur digitaal zijn wilden wij het doorgeven van gratis spullen fysiek zichtbaar maken in de wijk. Dit doen we door op schermen bij buurthuizen het lokale aanbod te laten zien. Bewoners kunnen hun waar via Whatsapp insturen. Het aanbod wordt gecureerd door de doorgeefmakelaar, zodat de kwaliteit hoog blijft.
Na meerdere experimenten kwamen we erachter dat het concept zoals het nu was niet goed werkte. De schaal was te klein om een goede doorloop van spullen te krijgen. Daarnaast was er meer aanbod dan vraag.
Als alternatief hebben we een buurt Whatsappgroep opgericht waarin alleen gratis spullen in mogen worden doorgegeven. Deze groep is een groot succes. Om meer inzicht te krijgen in het succes van de groep hebben we verschillende deelnemers geïnterviewd en kwantitatieve data over hetgebruik van de groep verzameld en geanalyseerd.
Waar Whatsappgroepen, Marktplaats en Nextdoor puur digitaal zijn wilden wij het doorgeven van gratis spullen fysiek zichtbaar maken in de wijk. Dit doen we door op schermen bij buurthuizen het lokale aanbod te laten zien. Bewoners kunnen hun waar via Whatsapp insturen. Het aanbod wordt gecureerd door de doorgeefmakelaar, zodat de kwaliteit hoog blijft.
Na meerdere experimenten kwamen we erachter dat het concept zoals het nu was niet goed werkte. De schaal was te klein om een goede doorloop van spullen te krijgen. Daarnaast was er meer aanbod dan vraag.
Als alternatief hebben we een buurt Whatsappgroep opgericht waarin alleen gratis spullen in mogen worden doorgegeven. Deze groep is een groot succes. Om meer inzicht te krijgen in het succes van de groep hebben we verschillende deelnemers geïnterviewd en kwantitatieve data over hetgebruik van de groep verzameld en geanalyseerd.
Impact
Op jaarbasis worden 676 spullen via de Whatsappgroep doorgegeven. Het aantal deelnemers schommelt rond de 250. Meubilair, speelgoed en kleding worden het meeste doorgegeven.
Ondanks dat er platformen zoals Marktplaats, Peerby en Nextdoor bestaan is er in een wijk als Middelland nog plek voor een whatsappgroep gericht op het lokaal doorgeven van spullen. Hiermee vervult de Liefde voor de Dingen groep een rol binnen de circulaire economie. Daarnaast vervult het ook een sociale rol. Zo benoemt één van de deelnemers de app: “Simpel en het verbindt de buurt een beetje. Goed voor het community gevoel”. Dit laat zien dat de groep niet alleen gericht is op spullen, maar ook een groot sociaal component heeft.
Ondanks dat er platformen zoals Marktplaats, Peerby en Nextdoor bestaan is er in een wijk als Middelland nog plek voor een whatsappgroep gericht op het lokaal doorgeven van spullen. Hiermee vervult de Liefde voor de Dingen groep een rol binnen de circulaire economie. Daarnaast vervult het ook een sociale rol. Zo benoemt één van de deelnemers de app: “Simpel en het verbindt de buurt een beetje. Goed voor het community gevoel”. Dit laat zien dat de groep niet alleen gericht is op spullen, maar ook een groot sociaal component heeft.
